SSR چیست ؟

رله SSR چیست ؟

در دستگاه تزریق پلاستیک معمولا جهت کنترل دما در المنت های حرارتی از وسیله ای جهت قطع و وصل جریان برق استفاده میگردد.

اگر چه استفاده از کنتاکتور به عنوان قطع و وصل کننده در این قسمت امری عادی و شناخته شده است اما در سال های اخیر به دلیل مزایای موجود، از SSR  ها بیشتر استفاده می گردد. در این مقاله به معرفی SSR ها خواهیم پرداخت.

SSR مخفف کلمه (Solid State Relay) همان رله حالت جامد است. درSSR ها برای قطع و وصل جریان برق از اتصالات مکانیکی استفاده نمیشود بلکه این عمل توسط یک مدار الکترونیکی صورت می پذیرد.

عملکرد رله حالت جامد یا SSR شبیه رله های الکترومکانیکی می باشد؛ با این تفاوت که در این المان هیچ قسمت متحرکی وجود نداشته و نسبت به آن دارای ابعاد کوچکتری می باشد.

عدم وجود قسمت متحرک در SSR موجب افزایش عمر قطعه شده و در مدارهایی که تعداد دفعات قطع و وصل زیاد ‌باشد کاربرد فراوان دارد.

به طور کلی یک رله حالت جامد دارای یک ورودی برای کنترل و یک خروجی برای کلیدزنی ( قطع و وصل ) است.

عنصر فرستنده سیگنال های کنترلی معمولاً به صورت نور یک دیود نوری و عنصر گیرنده که خروجی SSR است، و به عنوان کلید عمل می کند، می تواند بر حسب جریان و سرعت کلید زنی، تریستور یا ماسفت باشد.

در شکل زیر، مدار داخلی یک SSR قابل مشاهده می باشد.

چنانچه بخواهیم در بارهای DC از SSR استفاده کنیم، در ساختمان داخلی آن از دو یا چند ماسفت به صورت موازی با یکدیگر استفاده می شود تا میزان جریان قابل تحملSSR نیز افزایش یابد.

مزایا و معایب SSR

در ادامه در رابطه با این که مزایا و معایب SSR چیست، توضیح می دهیم:

• طول عمر نسبتا طولانی (چندیدن برابر رله های مکانیکی)
• ابعاد بسیار کوچکتر و سبکتر در توان مشابه با رله های مکانیکی
• سرعت سوئیچینگ بسیار بالا (برعکس رله های مکانیکی)
• نیاز به جریان بسیار کم برای راه اندازی
• امنیت بالا در مکانهای قابل اشتعال (به دلیل عدم تولید جرقه در هنگام کلید زنی)

اما در مقابل مزایای گفته شده،SSR ها معایبی نیز دارند:

• قیمت بالا در مقایسه با رله های مکانیکی که استفاده از آنها را به دستگاه های گران قیمت و حساس متمایل می سازد.
• در SSRها، روی هر ترانزیستور افت ولتاژ کوچکی ایجاد می شود، که مجموع این ولتاژها جریان عبوری از SSR را محدود می کند؛ البته امروزه با پیشرفت تکنولوژی ترانزیستورهای پرقدرتی ساخته شده اند که با آنها می توان SSR های ۱۰۰ تا ۱۲۰۰ آمپری را تولید کرد. این رله ها هم اکنون به صورت تجاری قابل دسترس هستند.
• باید مراقب بود در صورتی که در خروجی اتصال کوتاه رخ دهد، امکان سوختنSSR  وجود خواهد داشت که البته برای رفع این مشکل از SSR هوشمند با قابلیت خود محافظت در مقابل اتصال کوتاه استفاده میگردد.

پارامترهای مهم

همان طور که در بالا درباره این که SSR چیست توضیح دادیم، پارامترهایی که در زمان انتخابSSR باید در نظر گرفت به شرح ذیل می باشد:

• محدوده و نوع ولتاژ کنترلی جهت قطع و وصل SSR که دو حالت DC control input و AC control input می باشد.
• ولتاژی که به دو سر خروجی وصل می گردد (به دو سر سوئیچ) که این ولتاژ نیز می تواند DC یا AC می باشد.
• حداکثر جریان قابل عبور از سوئیچ الکترونیکی در خروجی.
• تک فاز یا سه فاز بودنSSR

در پایان می توان گفت استفاده از SSR در دستگاه تزریق پلاستیک با توجه به مزایا و معایب مطرح شده ، تنها بسته به نظر طراح و سازنده دستگاه می باشد و به طور قطع وجود و یا عدم استفاده از این رله ها برای دستگاه ها دلیل بر برتری و یا ضعف آنها نمی باشد.