مستربچ

مستربچ

همانطور که می دانید، پلیمرها در صنایع مختلف همچون صنایع بسته بندی، لوله و اتصالات، سیم و کابل، لوازم خانگی، قطعات خودرو و … استفاده می گردند. ایجاد خواص مورد نظر در محصولات نهایی تنها با انتخاب درست نوع پلیمر قابل دستیابی نیست و معمولا به افزودنی هایی نیاز است تا پلیمر برای موارد مورد نظر آماده گردد.

مستربچ  (Masterbatch) یک افزودنی جامد یا مایع برای پلیمرهاست که برای رنگ آمیزی آنها (به صورت رنگدانه) و یا افزودن خواص دیگر به پلاستیک (به صورت افزودنی) استفاده می شود. مستربچ یک مخلوط متمرکز از رنگدانه ها و یا مواد افزودنی است که در طول یک فرآیند گرمادهی به رزین تبدیل شده و سپس به شکل رشته ای در آمده و پس از خنک شدن، در نهایت به شکل دانه ای برش داده می شود.

نحوه تولید مستربچ

• سیستم تخلیه
• سیستم تغذیه
• اکسترودر
• سیستم خنک کننده
• سیستم برش
• انبار و بسته بندی

انواع مستربچ به تولید کننده اجازه می دهد که پلیمر خام را در طول فرایند تولید دستگاه تزریق پلاستیک به صورت اقتصادی و آسان به محصول مورد نظر تبدیل کند.

در صورتی که بخواهیم برای مستربچ ها جایگزینی پیدا کنیم، باید از یک ماده ترکیبی مخلوط (که ممکن است گران تر بوده و تنوع رنگ زیادی هم نداشته باشند.) و یا مواد خام را در محل ترکیب کنیم که این کار باعث می شود همواره مواد بیشتر از مقدار مورد نیاز با هم مخلوط گردند تا به ویژگی و یا رنگ مورد نظر دست پیدا شود.

این در حالی است که مستربچ ها به میزان مورد نیاز با هم ترکیب شده و از نظر ثبات کیفیت در قطعه ی تولیدی به طور قابل ملاحظه ای بهتر از میکس مواد به صورت جداگانه خواهد بود.

استفاده از مستربچ به کارخانه اجازه می دهد که مقادیر کمتری پلیمر استفاده شود و برای تولید بتوان پلیمرهای ارزان قیمت را به صورت عمده انبار و استفاده کرد. به عنوان مثال، یک کیسه ۲۵ کیلوگرمی میتواند برای یک تن از پلیمرهای طبیعی استفاده شود.

از جمله فاکتورهای مهم در کیفیت انواع مستربچ می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

۱-فاکتور بهداشتی

در محصولاتی که برای بسته بندی مواد غذایی، دارویی، آرایشی بهداشتی و … مورد استفاده قرا می گیرد فاکتور بهداشت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است یعنی در تهیه مستربچ هایی که در این مورد استفاده می شوند نباید از افزودنیها و پیگمنتهای غیربهداشتی و سمی و موادی که در هنگام بسته بندی در مواد غذایی و غیره قابل حل باشند مورد استفاده قراربگیرد.

که امروزه با پیشرفت تکنولوژی و به خصوص نانوتکنولوژی ، تهیه مستربچ ها کاملا بهداشتی از طریق اضافه نمودن مقدار مشخصی نانوسید ممکن شده است.

۲-فاکتور غلظت

کیفیت مستربچ با میزان استفاده از آن در تولیدات ارتباط مستقیم دارد یعنی مستربچی با غلظت بالاتر را میتوان با درصد پایین تر مورد استفاده قرار داد.

۳-مقاومت حرارتی

مقاومت رنگ مستربچ ها در برابر حرارت بالا یک فاکتور کیفیتی است. در محصولات پلاستیکی که از پلیمرهای (HIPS , GPPS, ABS, PVC, … ) استفاده می شود مقاومت حرارتی بالا نیازمند است چون این پلیمرها در دماهای بالاتری ذوب می شوند.

۴-شکل ظاهری

در حین تولید انواع مستربچ توسط اکسترودرها شکل ظاهری بسیار مورد توجه قرار می گیرد.شکل ظاهری یکی از شاخصه های کیفیت است و هم در بازریابی و رضایتمندی مشتری بسیارمورد توجه قرار میگیرد.

دانه های مستربچ باید توپر، صاف و سطح مقطع آن نیز باید از برش مناسبی برخوردار باشد و تا حد ممکن باید صاف و برای باشد بخصوص مستربچ های گروه پلیمرهای PE . استفاده از وکیوم حین تولید مستربچ می تواند بسیار مثمرثمر باشد.

۵-نوع بسته بندی

استفاده از پاکتهای چندلایه به منظور جلوگیری از تابش نور خورشید به مستربچ ها و جلوگیری از جذب رطوبت در مستربچ ها می توان در حفظ کیفیت آن بسیار مور باشد.

انواع مستربچ

انواع مستربچ­ ها عبارتند از مستربچ رنگی، افزودنی و پرکننده. در شکل زیر انواع مستربچ ها مشاهده می­ شوند:

چند نوع از انواع مستربچ در زیر آورده شده است:

• مستربچ رنگی
• مستربچ مشکی
• مستربچ سفید
• مستربچ لیزکننده
• مستربچ آنتی بلاک
• مستربچ آنتی استاتیک ( ضد الکتریسیته ساکن )
• مستربچ پایدار کننده در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV stabilizer )
• مستربچ کمک فرآیند
• مستربچ آنتی اکسیدانت
• مستربچ ضد حریق
• مستربچ ضد مه گرفتگی ( ضد بخار)
• مستربچ تمیز کننده
• مستربچ شفاف کننده و . . .